W woj. lubelskim można bezpłatnie wykonać kolonoskopię w ramach programu badań przesiewowych raka jelita grubego w 17-tu pracowniach endoskopowych: w Lublinie, Puławach, Biłgoraju, Zamościu, Łęcznej, Krasnymstawie, Janowie Lubelskim, Kraśniku, Parczewie, Białej Podlaskiej, we Włodawie, Radzyniu Podlaskim oraz Tomaszowie Lubelskim. Szczegółowy wykaz miejsc dostępny jest na stronie internetowej lubelskiego OW NFZ https://www.nfz-lublin.pl/komunikat/6308.
Celem programu jest zmniejszenie umieralności i zapadalności na ten nowotwór.
Do udziału w programie uprawnione są osoby w wieku 50-65 lat lub w wieku 40-49 lat, jeśli mają bądź mieli krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano nowotwór jelita grubego. Do badań profilaktycznej kolonoskopii kwalifikują się osoby bez objawów klinicznych sugerujących nowotwór jelita grubego, które nie miały wykonanej kolonoskopii w przeciągu ostatnich 10 lat.
Badanie wykonuje się w trybie ambulatoryjnym. Do udziału w nim nie jest wymagane skierowanie. Wystarczy zgłosić się do jednej z siedemnastu pracowni endoskopii realizującej omawiany program.
Badanie kolonoskopowe pozwala na wczesne wykrycie zmian świadczących o nowotworze jelita grubego, jeszcze zanim pacjent zaobserwuje niepokojące objawy chorobowe. Podczas badania usuwane są polipy, które w przyszłości mogłyby przekształcić się w stany nowotworowe. Program profilaktyczny z jednej strony pozwala więc na wczesną interwencję w przypadku nowotworu jelita grubego, czyli na podjęcie leczenia jeszcze w okresie bezobjawowym choroby, a drugiej – poprzez usunięcie polipów może zapobiec wystąpieniu choroby w przyszłości.
Rak jelita grubego jest drugim najczęściej występującym nowotworem złośliwym w Polsce – co roku notuje się około 18 000 nowych zachorowań. Rozwija się ze zmian łagodnych, tak zwanych polipów. Taka zmiana może rozwijać się kilkanaście lat, dlatego tak ważna jest profilaktyka.Dzięki badaniom profilaktycznym i usuwaniu polipów możliwe jest znaczne obniżenie ryzyka zachorowania. Wcześnie wykryty rak jest również bardzo często wyleczalny. Ani polipy, ani rak we wczesnym stadium zazwyczaj nie powodują objawów.