Wybory ławników przeprowadzają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością sądu.
Ławnikiem może być wybrany ten, kto:
1/ posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
2/ jest nieskazitelnego charakteru,
3/ ukończył 30 lat,
4/ jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka
w miejscu kandydowania co najmniej od roku,
5/ nie przekroczył 70 lat,
6/ jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika, II posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.
Ławnikami nie mogą być:
1/ osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze,
2/ osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego,
3/ funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń,
4/ adwokaci i aplikanci adwokaccy,
5/ radcy prawni i aplikanci radcowscy,
6/ duchowni,
7/ żołnierze w czynnej służbie wojskowej,
8/ funkcjonariusze Służby Więziennej,
9/ radni gminy, powiatu i województwa
Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.
Kandydatów na ławników mogą zgłaszać radom gmin, w terminie do dnia 30 czerwca 2023 roku:
1/ prezesi właściwych sądów,
2/ stowarzyszenia,
3/ inne organizacje społeczne i zawodowe zarejestrowane na podstawie przepisów
prawa, z wyłączeniem partii politycznych, 4/ co najmniej 50 obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru
Zgłoszenia kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia (do pobrania w urzędzie gminy lub na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości www.gov.pl/sprawiedliwosc lub stronie internetowej Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim www.radzvn.sr.gov.pl
Do karty zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:
1/ informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą zgłaszanej osoby;
2/ oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
3/ oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona;
4/ zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2527), stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika;
5/ dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.
Dodatkowo do karty zgłoszenia należy dołączyć:
Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez stowarzyszenie, inną organizację społeczną lub zawodową, zarejestrowaną na podstawie przepisów prawa, dołącza się również aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji dotyczące tej organizacji.
Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez obywateli dołącza się również listę osób zawierającą imię (imiona), nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z pięćdziesięciu osób zgłaszających kandydata.
Informacja o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenia kandydata na ławnika oraz zaświadczenie lekarskie powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzydzieści dni przed dniem zgłoszenia. Natomiast odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis organizacji społecznej lub zawodowej do właściwego rejestru lub ewidencji powinny mieć datę nie wcześniejszą niż trzy miesiące przed dniem zgłoszenia.
Koszt opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego ponosi Skarb Państwa.
Koszt opłaty za badanie lekarskie i za wystawienie zaświadczenia lekarskiego ponosi kandydat na ławnika.
Koszt opłaty za wydanie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia innego właściwego rejestru lub ewidencji ponosi Skarb Państwa.
Zasady wyboru ławników i tryb zgłaszania kandydatów na ławników określa:
1/ ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 217) z późn. zm. – Dział IV Rozdział 7 – Ławnicy;
2/ rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz.U. Nr 121, poz.693).
Dodatkowe informacje w sprawie wyboru ławników można uzyskać pod numerem tel. 83 313-30-15, e-mail: adm@radzyn.sr.gov.pl