Cyberbezpieczeństwo (ang. cybersecurity) stanowi zespół
zagadnień związanych z zapewnianiem ochrony w obszarze
cyberprzestrzeni. Z pojęciem cyberbezpieczeństwa związana
jest między innymi ochrona przestrzeni przetwarzania
informacji oraz zachodzących interakcji w sieciach
teleinformatycznych. Cyberprzestrzeń rozumiana jest
natomiast jako przestrzeń przetwarzania i wymiany
informacji, tworzona przez systemy teleinformatyczne, wraz
z powiązaniami pomiędzy nimi oraz relacjami z
użytkownikami.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Agencja Bezpieczeństwa
Wewnętrznego (2013), Polityka Ochrony Cyberprzestrzeni
Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa
Cyberbezpieczeństwo odnosi się do szerokiego zakresu
różnych działań przestępczych, w których jako podstawowe
narzędzie lub jako główny cel wykorzystywane są komputery
i systemy informacyjne. Może ona obejmować przestępstwa
tradycyjne takie jak oszustwo, fałszerstwo, czy też kradzież,
bądź może dotyczyć również przestępstw powiązanych
z zakazaną prawem treścią jak nawoływanie do nienawiści.
Najczęstsze jednak skojarzeniee z incydentami mającymi
miejsce w świecie wirtualnym stanowią przestępstwa
charakterystyczne wyłącznie dla komputerów i systemów
informacyjnych jak ataki na systemy informatyczne, ataki
odmowy usług, przejmowanie mocy obliczeniowej lub
tworzenia i dystrybucja złośliwego oprogramowania
Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Komentarz, K.
Czaplicki (red.), Warszawa, Wolters Kluwer 2019 r., s. 17
Celem cyberprzestępców zwykle jest kradzież danych
użytkowników. Kradzież odbywać się może podczas
niewielkich, dyskretnych ataków na pojedyncze ofiary lub
podczas masowych operacji cyberprzestępczych na dużą
skalę z wykorzystaniem stron internetowych www. i włamań
do baz danych. Metody mogą być różne, ale cel pozostaje
ten sam. W większości przypadków napastnicy próbują w
pierwszej kolejności dostarczyć na komputer ofiary rodzaj
szkodliwego oprogramowania, jako że jest to najkrótsza
droga pomiędzy nimi a danymi użytkownika. Zamiary
cyberprzestępcy ukierunkowane mogą być również na
dokonanie strat finansowych w atakowanej instytucji lub
utraty reputacji konkurencji, która zostaje sparaliżowana
przez niedostępność usług, bądź w celu uzyskania okupu.
RODZAJE ZAGROŻEŃ CYBERBEZPIECZEŃSTWA
Phishing – Jest to metoda oszustwa, oznaczająca w
tradycyjnym rozumieniu tego słowa podszywania się
(przede wszystkim z wykorzystaniem poczty
elektronicznej i stron internetowych www.) pod inną
osobę, instytucję lub znane marki, w celu wyłudzenia
określonych informacji takich jak numery oraz hasła PIN
kart płatniczych, hasła logowania do urzędów czy też
płatności internetowej banków lub szczegółów karty
kredytowej w celu wyłudzenia danych. Jest to rodzaj ataku
oparty na tzw. inżynierii społecznej.
Atak DDoS atak na system komputerowy lub usługę
sieciową w celu uniemożliwienia świadczenia tejusługi
(odmowy jej realizacji) polegający na zablokowaniu
działania poprzez zajęcie wszystkich wolnych zasobów,
przeprowadzany równocześnie z wielu komputerów. Ataki
te nie uszkadzają danych, gdyż ich celem jest utrudnienie
lub uniemożliwienie dostępu do nich, co może skutkować
równie kosztownymi stratami co utrata danych. Ataki te są
stanowią jeden z najprostszych sposobów paraliżowania
infrastruktury sieciowej oraz aplikacji, jednakże wymagają
użycia równocześnie kilku tysięcy urządzeń. Do
przeprowadzenia ataku służą najczęściej komputery, nad
którymi przejęto kontrolę przy użyciu specjalnego
oprogramowania, i które na dany sygnał zaczynają
jednocześnie atakować system ofiary, zasypując go
fałszywymi próbami skorzystania z usług, jakie oferuje.
Złośliwe oprogramowanie (Malware) – To określenie
opisuje całą gamę szkodliwych programów i aplikacji,
które po uzyskaniu dostępu do sieci podmiotu lub instytucji
może poczynić wiele szkód. Złośliwe oprogramowanie
może przyjąć formę wirusów, robaków, koni trojańskich i
innych,
Atak Key Logger (ang. Key Logger Attack) –
Cyberprzestępcy używają programów, które mogą
zapisywać naciśnięcie każdego klawisza na klawiaturze.
Dzięki temu mogą poznać login i hasło użytkownika
zainfekowanego komputera. Wystarczy raz zalogować się
do danej usługi żeby dostarczyć przestępcom pełne dane.
Malvertising – pozwala przestępcom na dotarcie do
użytkowników przeglądających zaufane strony
internetowe poprzez nośniki jakimi są udostępniane na
stronach internetowych reklamy, a następnie na
instalowanie bez wiedzy i zgody użytkownika złośliwego
oprogramowania na urządzeniach użytkownika.
Ransomware to rodzaj złośliwego oprogramowania, które
infekując urządzenie lub komputer blokuje jego
podstawowe funkcje i wymusza użytkownika do
zapłacenia haraczu, w zamian za przywrócenie kontroli
nad systemem operacyjnym i umożliwienia dostępu do
danych zgromadzonych na komputerze. Zagrożenie może
dostać się do komputera za pośrednictwem pobranego
pliku, wykorzystując niespójności w strukturze ochrony
lub nawet przez wiadomość tekstową.
Czym się różni od typowego złośliwego oprogramowania?
• Nie kradnie danych użytkownika, lecz je szyfruje.
• Wymusza płatność okupu, zazwyczaj w dolarach lub
Bitcoinach.
• Jest relatywnie łatwy do stworzenia – istnieje wiele
bardzo dobrze udokumentowanych cryptobibliotek.
